Đặc sản Hạ Long: Ăn gì? Mua gì?

Hạ Long không chỉ nổi tiếng với Vịnh Hạ Long kỳ vĩ mà còn hấp dẫn du khách bởi bức tranh ẩm thực đa dạng, phong phú. Trong bài viết này, VDS Travel sẽ giới thiệu đến bạn những món đặc sản thơm ngon của Hạ Long để bạn có thể thưởng thức khi du lịch hoặc mua về làm quà.

Xem thêm: Cẩm nang du lịch Hạ Long tất tần tật từ A – Z

1. Hải sản tươi sống

Nhờ vào mức triều cường cao, dòng hải lưu giàu chất dinh dưỡng và môi trường biển sạch đã tạo nên một môi trường sống lý tưởng cho các loài hải sản phát triển. Nhờ đó, hải sản Quảng Ninh không chỉ đa dạng về chủng loại mà còn có chất lượng vượt trội, trở thành đặc sản nổi tiếng khắp cả nước. Từ những con tôm he chắc thịt, mực ống dai ngọt đến các loại cua, ghẹ tươi rói, mỗi loài hải sản đều mang đến một hương vị riêng biệt, làm say lòng thực khách. Tuy nhiên nếu xét về tính đặc biệt thì phải kể đến những loại hải sản sau

Cù kỳ

Cù kỳ hay còn gọi là cua sấm, cua đá, cùm vùm, chủ yếu phân bố ở bờ biển Quảng Ninh và Khánh Hòa, nhưng chỉ có cù kỳ ở Quảng Ninh mới thực sự được ưa chuộng về mặt ẩm thực. Mặc dù có mức giá rẻ hơn cua và ghẹ, nhưng hương vị thơm ngon của cù kỳ không hề kém cạnh, và đã trở thành một món ăn đặc sản nổi tiếng ở Hạ Long. Với vẻ ngoài độc đáo, thân hình dẹt và rộng, mai có màu nâu đỏ đến nâu đậm, loài cua này dễ dàng được nhận ra bởi mắt xanh lá cây sáng, hai càng to khỏe và các chân còn lại phủ đầy lông. Cù kỳ có kích thước trung bình từ 10-15cm, có con lên tới 20cm.

Thịt cù kỳ chắc, ngọt, thơm và có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Một số món ngon từ cù kỳ được yêu thích phải kể đến như: cù kỳ hấp bia, rang me, nướng than hồng,… Đặc biệt, nếu du khách khi tới Hạ Long không muốn vào các nhà hàng hải sản thì vẫn có thể thưởng thực thịt cù kỳ tại các quán bùn cù kỳ nổi tiếng tại Hạ Long như Công Đoàn, Hương Béo tại Bãi Cháy.

Ngán biển

Con Ngán là một loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ cứng có hình dáng khá giống ngao, sò…  Chúng có vỏ hình tròn hoặc bầu dục với bề mặt vân nổi rõ, màu sắc từ nâu nhạt đến nâu đậm. Ngán trưởng thành có thể đạt kích thước lên tới 10cm, nhưng thường gặp ở mức 5-7cm. Bên trong vỏ là phần thịt mềm màu trắng, có hương vị ngọt thơm đặc trưng. Ngán sinh sống ở vùng nước mặn và nước lợ, đặc biệt là khu vực cửa sông, vùng triều và rừng ngập mặn. Tại Quảng Ninh, ngán được tìm thấy ở nhiều nơi, nhưng ngon nhất phải kể đến vùng cửa sông Bạch Đằng, thuộc thị xã Quảng Yên, nơi giao thoa giữa nước ngọt và nước mặn tạo nên hương vị độc đáo cho loài hải sản này.

Dù mang cái tên “ngán”, nhưng một khi đã được dọn lên bàn tiệc, vị đặc trưng của ngán lại khiến thực khách khó lòng quên. Hương vị mặn mà, hơi chát, cùng với vị ngọt thanh thấm dần qua lớp vỏ cứng, mang đến một cảm giác tê tê đầu lưỡi vô cùng thú vị. Dư vị của ngán cứ đọng lại mãi, khiến người ta nhớ nhung. Ngán có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như rượu ngán, ngán hấp, ngán nướng hay nấu cháo… Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng biệt, khó tả.

Con ruốc lỗ

Ruốc lỗ còn được gọi là ruốc chân dài, bạch tuộc mini… là một loài “mực tí hon” thuộc họ bạch tuộc, Tuy có mặt ở nhiều vùng biển Việt Nam, nhưng ruốc lỗ tại vùng biển Quảng Ninh mới có nhiều và giá trị dinh dưỡng cao. Bởi lẽ, nước biển nơi đây có độ mặn thấp hơn, kết hợp cùng nguồn thức ăn phong phú đã tạo nên những con ruốc với thịt săn chắc, ngọt thơm, đậm đà. Sở hữu vẻ ngoài nhỏ nhắn với kích thước chỉ nhỉnh hơn ngón tay cái, đầu tròn như quả ổi, con to có chân dài tới hơn 20 phân nên gọi là ruốc chân dài để phân biệt với ruốc chân ngắn. 

Ruốc có thể chế biến thành nhiều món nhưng tại Hạ Long, ruốc luộc lá ổi là món ăn truyền thống của người dân tư xưa tới nay. Hương vị của ruốc lỗ rất độc đáo, khác biệt so với các loại mực cùng họ khác. Thịt chúng có vị ngọt thanh, đậm đà, giòn sần sật, không tanh mà thoang thoảng mùi thơm của biển. Khi ruốc vào mùa sinh sản, người ta gọi là “ruốc cơm xôi” vì khi đó ruốc mang trong mình những trứng nhỏ li ti, ăn béo ngậy và có hương vị đặc biệt hấp dẫn.

Sam biển

Trong dân gian có câu “dính như sam” hẳn nhiều người đã từng nghe và ý nghĩa của nó thì hẳn ai cũng hiểu. Tuy nhiên không phải ai cũng biết đến nguồn gốc sinh ra sự so sánh đặc biệt ấy. Theo người dân miền biển, mọi người vẫn còn lưu truyền câu chuyện về một cặp vợ chồng nghèo yêu thương nhau hết mực. Một hôm, người vợ bị bắt, người chồng được ông tiên tặng cho viên ngọc quý để đi tìm vợ. Tuy nhiên, ông tiên dặn không được tiết lộ bí mật về viên ngọc. Chàng trai ngậm viên ngọc đi ra biển và tìm thấy vợ, nhưng người vợ lằng nhằng đòi nghe câu chuyện bí mật. Người chồng không thể từ chối vợ nên quên lời dặn của ông tiên, viên ngọc rơi xuống biển và hai vợ chồng bị chết, biến thành đôi sam luôn quấn quýt bên nhau. Từ đó, những cặp trai gái, vợ chồng gắn bó keo sơn được mọi người ví như những đôi sam trong câu chuyện đó.

Vào những năm 2000 đổ về trước, sam không được coi là đặc sản tại Hạ Long – Quảng Ninh vì món này yêu cầu chế biến khá phức tạp và kén người ăn nên nếu ai bụng dạ yếu rất dễ bị ngộ độc, đau bụng. Lúc này người dân chủ yếu chế biệt thịt sam để phục vụ chăn nuôi gia sức như lợn, gà… Sam khi đó được bán đầy tại chợ với mức giá vô cùng rẻ, chỉ ước chừng 25.000 đồng/cặp, nhưng sau này du lịch phát triển cùng với việc thương lái Trung Quốc thu mua nhiều nên giờ đây một cặp sam lên tới 600.000 – 750.000 đồng, thậm chí không có để mà mua.

2. Món ăn ăn địa phương

Hạ Long không chỉ nổi tiếng với hải sản tươi sống, mà còn níu chân du khách bởi nền ẩm thực địa phương độc đáo với những món ăn ngon, lạ miệng, đặc trưng như

Bánh cuốn chả mực

Bánh cuốn chả mực là một món ăn sáng phổ biến và cũng là đặc sản nổi tiếng của người dân Hạ Long. Món ăn này hấp dẫn thực khách bởi sự kết hợp hài hòa giữa bánh cuốn mềm mịn và chả mực giòn dai, đậm đà. Bánh cuốn được làm từ bột gạo tráng mỏng trên nồi hơi, tạo nên lớp vỏ mềm, dai, hơi trong, thường có nhân thịt băm xào với mộc nhĩ, đôi khi thêm chút tôm nõn cho thêm vị ngọt. Nhưng điểm làm nên sự nổi tiếng của món ăn đó chính là chả mực, đây là linh hồn của món ăn, được làm từ mực tươi Hạ Long giã nhuyễn, nặn thành từng miếng rồi chiên vàng. Chả mực ngon phải có màu vàng ruộm đẹp mắt, giòn dai, thơm phức mùi mực, vị ngọt đậm đà tự nhiên chứ không hề bị tanh. Khi thưởng thức, người ta gắp miếng bánh cuốn chấm vào bát nước chấm chua ngọt cay the, rồi kèm thêm miếng chả mực, tất cả hòa quyện tạo nên một hương vị khó quên. Chính sự kết hợp tinh tế giữa vị mềm, dai của bánh, vị ngọt đậm đà của chả mực và vị chua ngọt cay của nước chấm đã tạo nên sức hấp dẫn cho món ăn này.

Sữa chua trân châu

Sữa chua trân châu Hạ Long không chỉ là món ăn vặt giải nhiệt được yêu thích ở thành phố biển xinh đẹp này mà còn là một thương hiệu nổi tiếng với hơn 300 cửa hàng trên khắp cả nước. Câu chuyện về sữa chua trân châu Hạ Long bắt đầu từ những năm 1990, gắn liền với gia đình anh Phạm Mạnh Hà, món ăn này đã nuôi dưỡng tuổi thơ anh và trở thành niềm nhớ thân thương mỗi khi xa nhà. Với mong muốn gìn giữ hương vị tuổi thơ và phát triển tiềm năng của món ăn, anh Hà đã xây dựng thương hiệu Sữa chua trân châu Hạ Long vào năm 2019. Sữa chua trân châu Hạ Long chinh phục thực khách bởi sự kết hợp hài hòa giữa vị chua dịu thanh nhẹ của sữa chua được làm từ sữa tươi sạch lên men tự nhiên, và vị ngọt béo, dai giòn sần sật của trân châu được làm thủ công từ bột năng, nấu chín tới độ và áo một lớp nước cốt dừa béo ngậy.

3. Đặc sản làm quà

Sau mỗi chuyến du lịch Hạ Long, du khách thường muốn tìm kiếm những món đặc sản mang về làm quà cho người thân và bạn bè. Dưới đây là một số gợi ý về đặc sản Hạ Long vừa ngon, vừa dễ bảo quản, rất phù hợp để làm quà tặng.

Mực khô

Mực khô là một trong những đặc sản nổi tiếng nhất của Hạ Long – Quảng Ninh, được du khách trong và ngoài nước vô cùng ưa chuộng. Không chỉ là món ăn vặt hấp dẫn, mực khô còn là món quà tặng ý nghĩa cho người thân sau chuyến du lịch Hạ Long. Sự đặc biệt của mực khô Hạ Long đến từ nguồn nguyên liệu chất lượng, được đánh bắt trực tiếp từ vùng biển có độ mặn cao, cho thịt mực đậm đà hơn hẳn.

Mực sau khi đánh bắt sẽ được làm sạch, sơ chế và phơi trên những giàn phơi ven biển dưới ánh nắng tự nhiên. Người dân Hạ Long có bí quyết riêng trong việc canh nắng, canh gió để mực khô vừa đủ độ, không quá khô cứng cũng không bị ẩm mốc. Chính vì vậy, mực khô thành phẩm có màu hổ phách đẹp mắt, thịt dày, dai, ngọt, khi nướng lên có mùi thơm lừng đặc trưng. Mực càng nhai càng ngọt, để lại dư vị khó quên.

Sá sùng

Sá sùng, còn được gọi là “Địa sâm”, “Sâm đất biển”, là một loại hải sản quý hiếm, giàu dinh dưỡng, thường được ví như “nhân sâm của biển cả”. Loài vật này có hình dáng giống con giun đất, thân mềm, màu nâu đỏ, sống trong hang cát ở vùng biển ven bờ. Ở Việt Nam, sá sùng phân bố chủ yếu ở các vùng biển Quảng Ninh (Vân Đồn, Móng Cái), Khánh Hòa (Nha Trang), Côn Đảo… Tuy nhiên, sá sùng chủ yếu tập trung ở Quảng Ninh và cũng được cho là ngon nhất bởi thịt dày, săn chắc và có vị ngọt đậm đà đặc trưng.

Mặc dù sá sùng có thể ăn tươi hoặc khô, nhưng sá sùng khô được người dân ưa chuộng hơn cả bởi sự tiện lợi trong bảo quản, hương vị độc đáo và dễ mang đi làm quà. Sá sùng khô chất lượng cao có mùi thơm đặc trưng của biển cả, khi nhai kỹ sẽ cảm nhận được vị ngọt thanh, dai dai, giòn giòn và hơi mặn mà. Nhiều người còn ví von rằng ăn sá sùng khô giống như ăn bim bim vậy.

Chả mực Hạ Long

Chả mực Hạ Long, một đặc sản nổi tiếng của vùng biển Quảng Ninh, đã chinh phục biết bao thực khách bởi hương vị độc đáo và sự tinh tế trong từng miếng chả. Món ăn này không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là một biểu tượng ẩm thực của Việt Nam, được vinh danh trong top 50 món ăn đặc sản ngon nhất Việt Nam.

Điều làm nên sự khác biệt của chả mực Hạ Long chính là nguyên liệu chính: những con mực nang tươi rói, được đánh bắt trực tiếp từ vùng biển Hạ Long. Mực nang ở đây, nhờ môi trường sống đặc biệt với biển kín gió và nhiều rong rêu, có thịt dày, ngọt đậm đà, tạo nên hương vị đặc trưng không thể lẫn vào đâu được. Không chỉ vậy, chả mực Hạ Long còn được làm hoàn toàn thủ công bằng phương pháp giã tay truyền thống, đòi hỏi sự khéo léo và tỉ mỉ của người chế biến. Từng thớ thịt mực được giã nhuyễn, kết hợp với các gia vị tự nhiên, tạo nên một hỗn hợp chả dẻo mịn, thơm phức. Khi chiên, miếng chả vàng ươm, giòn rụm bên ngoài, mềm dai bên trong, mang đến một trải nghiệm ẩm thực khó quên.

4, Đặc sản OCOP Quảng Ninh

Ngoài những đặc sản nổi tiếng kể trên, nếu đến Hạ Long đúng dịp diễn ra sự kiện OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm), bạn còn có cơ hội mua sắm nhiều sản phẩm độc đáo, mang đậm hương vị địa phương trên địa bàn Quảng Ninh và được chứng nhận chất lượng. Sự kiện thường được tổ chức tại Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm Quảng Ninh (Hòn Gai – Hạ Long). Dưới đây là một số đặc sản OCOP Quảng Ninh bạn nên khám phá:

1. Trà hoa vàng Ba Chẽ:

Loại trà này được trồng trên vùng núi cao Ba Chẽ, có hương thơm đặc trưng, vị ngọt hậu, màu nước vàng óng ánh. Trà hoa vàng Ba Chẽ không chỉ là thức uống thơm ngon mà còn có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như chống oxy hóa, tăng cường sức đề kháng, giảm stress…

2. Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều:

Gạo nếp cái hoa vàng Đông Triều nổi tiếng với hạt gạo tròn, đều, trắng sữa, khi nấu lên cho cơm dẻo thơm, vị ngọt đậm đà. Đây là nguyên liệu chính để làm ra nhiều món ăn truyền thống như bánh chưng, bánh giầy, xôi chè…

3. Rượu ba kích Ba Chẽ:

Rượu ba kích Ba ChẽRượu ba kích Ba Chẽ được ngâm ủ từ củ ba kích tím trồng trên vùng đất Ba Chẽ, kết hợp với các loại thảo dược quý. Rượu có màu tím đẹp mắt, hương thơm nồng nàn, vị ngọt cay, có tác dụng bổ thận tráng dương, tăng cường sinh lực.

Đây chỉ là một số ví dụ về đặc sản OCOP Quảng Ninh. Bên cạnh đó còn rất nhiều sản phẩm độc đáo khác, như mật ong hoa rừng Uông Bí, chè lam Yên Tử… đang chờ bạn khám phá tại các sự kiện OCOP Quảng Ninh thường niên.

Bún Cù Kỳ: món ngon phải thử khi tới Hạ Long

Nhắc đến ẩm thực Hạ Long, bên cạnh những món hải sản tươi ngon như...

Con ruốc đặc sản chứ danh của Quảng Ninh

Quảng Ninh không chỉ nổi tiếng với Vịnh Hạ Long kỳ vĩ, những bãi biển...

Chả mực giã tay Hạ Long – một trong 50 món ngon nhất Việt Nam

Mỗi vùng miền đều có một món ăn ngon làm nên đặc trưng của vùng...

Con Ngán Đặc sản Quảng Ninh

Với lợi thế là một tỉnh ven biển, Quảng Ninh nổi tiếng với thế mạnh...

Sam biển: món hải sản độc đáo tại Hạ Long không phải ai cũng biết.

Hải sản Hạ Long – Quảng Ninh luôn là điểm nhấn hấp dẫn du khách...

Đặc sản Sá Sùng Quảng Ninh: Hương vị biển cả khó quên

Bạn đã từng nghe đến món “sâm đất” quý hiếm của biển cả? Đó chính...