Khám phá hệ thống hang động tại Vịnh Hạ Long

Vịnh Hạ Long, một trong những kỳ quan thiên nhiên thế giới, không chỉ nổi tiếng với hàng ngàn đảo đá vôi hùng vĩ mà còn ẩn chứa một thế giới ngầm đầy mê hoặc – hệ thống hang động kỳ bí và tráng lệ. Mỗi hang động, với những nhũ đá, măng đá lấp lánh, những hình thù kỳ lạ và những câu chuyện huyền bí, đều là một kiệt tác của tạo hóa, góp phần tạo nên sức hút khó cưỡng của Vịnh Hạ Long. Hãy cùng VDS Travel khám phá lịch sử hình thành và những hang động đẹp nhất tại Vịnh Hạ Long nhé!

Sự hình thành các hang động tại Vịnh Hạ Long

Sự hình thành hang động kỳ vĩ ở vịnh Hạ Long là một câu chuyện địa chất kéo dài hàng trăm triệu năm. Bắt đầu từ khoảng 200 triệu năm trước, nước mưa, mang theo axit carbonic, len lỏi qua từng khe nứt nhỏ trong đá vôi, âm thầm hòa tan và mở rộng chúng. Quá trình này, gọi là karst hóa, diễn ra không ngừng nghỉ qua hàng triệu năm, đã tạo nên những hang động – những khoảng trống rộng lớn trong lòng đất, đủ lớn để con người có thể khám phá. Quá trình karst hóa phức tạp này, kết hợp với các yếu tố địa chất và môi trường khác nhau, đã tạo ra một hệ thống hang động vô cùng phong phú và đa dạng ở vịnh Hạ Long, với hơn 60 hang động đã được khám phá.

Các nhà khoa học đã phân loại các hang động này thành ba nhóm chính, mỗi nhóm đại diện cho một giai đoạn hình thành và phát triển khác nhau trong lịch sử địa chất lâu dài của vịnh:

• Hang ngầm cổ (hang treo): Đây là loại hang động được hình thành từ rất lâu, thường ở độ cao lớn hơn so với mực nước biển hiện tại. Nước ngầm chảy qua các khe nứt trong đá vôi, tạo thành các hang động ngầm. Sau đó, do quá trình xâm thực và hạ thấp địa hình, kết hợp với sự biến đổi mực nước biển, các hang động này trở nên “treo” lơ lửng trên cao, tạo nên cảnh quan độc đáo. Ví dụ tiêu biểu cho loại hang này là hang Sửng Sốt, động Thiên Cung.
• Hang nền karst: Loại hang này được hình thành khi nước ngầm chảy ngang qua các lớp đá vôi, tạo thành các hang động có nền tương đối bằng phẳng. Các hang nền karst thường có nhiều nhũ đá, măng đá và các hình thù kỳ lạ khác. Một số hang nền karst nổi tiếng ở vịnh Hạ Long là hang Trinh Nữ, hang Bồ Nâu.
• Hang hàm ếch biển: Đây là loại hang động được hình thành do tác động của sóng biển. Sóng biển đập vào các vách đá vôi, tạo thành các hang động có hình dạng giống như hàm của một con ếch. Các hang hàm ếch biển thường có cửa hang rộng và trần hang thấp. Ví dụ điển hình là hang Luồn.

Vẻ đẹp kỳ ảo của vịnh Hạ Long, với hàng ngàn đảo đá và hệ thống hang động tuyệt mỹ, chính là kết tinh của quá trình kiến tạo địa chất đầy bí ẩn và hùng vĩ này.

1. Hang Sửng Sốt

Với quy mô rộng lớn, hệ thống nhũ đá, măng đá đa dạng và hình thù độc đáo, Hang Sửng Sốt xứng đáng đứng đầu danh sách hang động hấp dẫn nhất phải đến khi khám phá Vịnh Hạ Long. Tọa lạc trên đảo Bồ Hòn và thuộc tuyến du lịch số 2, hang động này được xem là hang động lớn nhất vịnh với tổng diện tích lên tới 12.200m².

Hang Sửng Sốt được người Pháp phát hiện lần đầu tiên vào năm 1901. Các nhà thám hiểm đã không khỏi kinh ngạc trước vẻ đẹp kỳ ảo và sự đa dạng của các hình thù trong lòng hang, và họ đã đặt tên cho nơi này là “Grotte des Surprises” (Hang động của sự ngạc nhiên). Đầu năm 2023, kênh truyền hình CNN của Mỹ đã vinh danh Hang Sửng Sốt và Hang Luồn là hai trong số bảy hang động nổi bật nhất Việt Nam.

2. Động thiên cung

Động Thiên Cung, thuộc tuyến tham quan số 1, là một trong những hang động đẹp nhất trong hệ thống hang động tại Vịnh Hạ Long, cũng là một trong những điểm đến thu hút đông đảo du khách nhất trên Vịnh. Động sở hữu hệ thống nhũ đá buông rủ lung linh, huyền ảo, được ví như một cung điện nguy nga hay một bảo tàng mỹ thuật với đa dạng tạo hình sinh động bằng măng nhũ đá, có lịch sử hàng triệu năm. Cái tên “cung điện nhà trời” cũng chính là xuất phát từ vẻ đẹp kỳ thú đó.

3. Hang Đầu Gỗ

4. Hang Luồn

Hang Luồn là một hang động tự nhiên được hình thành do quá trình nước biển xâm thực và ăn mòn núi đá vôi qua hàng triệu năm. Hang Luồn là một ví dụ điển hình của cấu trúc hang động karst hàm ếch độc đáo: đáy hang nằm dưới mực nước biển, trong khi trần hang lại nổi trên mặt nước với chiều dài khoảng 100m, rộng 4m và cao khoảng 3m (tùy thuộc vào thủy triều).

Trái với các hang động khác thì Hang Luồn có hình dáng một đường hầm ngập nước, thông với một hồ nước rộng lớn ước chừng 1.2km2, được bao quanh bởi các vách đá dựng đứng. Chính vì đặc điểm này, du khách chỉ có thể tiếp cận hồ bằng cách “luồn lách” qua hang bằng đò nan hoặc kayak, và cái tên Hang Luồn cũng ra đời từ đó.

Ngoài ra trên Vịnh Hạ Long còn có 1 hang động khác có đặc điểm giống như hang Luồn đó là hang Ba Hang, tức là có 3 cửa hang thông vào hồ. Ví 2 hang động này khá giống nhau nên VDS Travel sẽ chi giới thiệu về hang động nổi bất nhất trong hệ thống hang động này loại này.

5. Động Mê Cung:

Động Mê Cung nằm trên đảo Lờm Bò, cách đảo Titop khoảng 2 km về phía Tây Nam. Mặc dù động Mê Cung nằm trên cùng tuyến tham quan số 2 của Vịnh Hạ Long với Hang Luồn, Hang Sửng Sốt…, nhưng du khách đi tour du thuyền trong ngày sẽ không thể vào được động này. Chỉ những du khách lựa chọn tour ngủ đêm trên Vịnh mới có cơ hội khám phá địa điểm độc đáo này.

Nhìn từ xa, cửa Động Mê Cung trông giống như mái nhà nằm ẩn mình trên sườn núi. Người dân địa phương gọi là Động Mê Cung bởi cấu trúc bên trong phức tạp với nhiều vách ngăn và không gian hẹp. Bước vào hang, du khách có thể có cảm giác như đang lạc vào một mê cung lộng lẫy, vì vậy mọi người gọi nơi đây là “Mê Cung”. Dựa trên những trầm tích còn sót lại, các nhà khảo cổ đã kết luận rằng Động Mê Cung là một di tích thuộc nền văn hóa Hạ Long tiền sử, tồn tại ở khu vực này từ 7.000 đến 10.000 năm trước. Khi khám phá hang động, các nhà khoa học đã tìm thấy rất nhiều hiện vật có giá trị lịch sử, bao gồm các khối trầm tích và vỏ ốc. Bên cạnh đó, hóa thạch hàu và xương động vật cũng được tìm thấy trong hang động này. Những hiện vật này có ý nghĩa to lớn trong việc nghiên cứu về môi trường sống và quan niệm tâm linh của người tiền sử ở Vịnh Hạ Long.

6. Hang Tiên Ông

Trong số đó, hang Tiên Ông nổi bật với vẻ đẹp tự nhiên huyền bí và giá trị khảo cổ học đặc biệt. Đây là nơi đã từng là nhà của người Việt cổ thuộc văn hóa Soi Nhụ từ 8.000 đến 10.000 năm trước. Hang Tiên Ông không chỉ là điểm đến du lịch quyến rũ mà còn là cửa sổ mở ra thế giới văn hóa tiền sử phong phú của người Việt cổ, mang đến cho du khách những trải nghiệm độc đáo và sâu sắc.