Chùa Long Tiên là một ngôi chùa Phật giáo nổi tiếng ở thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Chùa được xây dựng vào cuối thế kỷ 19, trải qua nhiều biến cố lịch sử và được tu sửa nhiều lần. Chùa Long Tiên không chỉ là nơi tu hành của các nhà sư mà còn là điểm du lịch tâm linh hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước. Chùa có kiến trúc độc đáo, phong phú về tượng Phật và các di vật cổ. Chùa còn nổi tiếng với lễ hội diễn ra vào ngày 24 tháng 3 âm lịch hàng năm, thu hút hàng ngàn người dân và khách du lịch đến tham gia. Hãy cùng tìm hiểu về chùa Long Tiên qua bài viết sau đây nhé!

Lịch sử chùa Long Tiên – Ngôi chùa cổ linh thiêng ở Hạ Long

Chùa Long Tiên là ngôi chùa lớn nhất và là di tích lịch sử quốc gia nổi tiếng ở thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Chùa toạ lạc ngay chân núi Bài Thơ, đường Lê Quý Đôn, phường Bạch Đằng, với khung cảnh hữu tình của dãy núi trùng điệp và vịnh biển xanh mát. Chùa có diện tích khoảng 1,000 ha và  đã được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là Di tích lịch sử  – văn hóa quốc gia vào năm 1992 cùng với Núi Bài Thơ và Chùa Long Tiên

Nguyên thủy

Trước khi xây dựng chùa Long Tiên dưới chân núi Bài Thơ, nơi đây đã có am Thiên Thạch Động hay am Thiền Long Tiên. Am Thiền Long Tiên là nơi tu hành của các vị thiền sư và cũng là nơi thờ Phật A Di Đà. Bên phải am Thiền Long Tiên là am Chín Cô, bên trái là đền thờ Trần triều. Đền thờ Trần triều là nơi tưởng nhớ các danh tướng nhà Trần đã có công trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông.

Thời kỳ xây dựng

Chùa Long Tiên được xây dựng vào năm 1941, dưới thời vua nhà Nguyễn. Chùa được xây dựng theo phong cách kiến trúc và điêu khắc của các ngôi chùa thời nhà Nguyễn, kiểu chồng giường giá chiêng và những họa tiết hoa văn trang trí rồng phượng, hoa lá cách điệu. Chùa theo hệ phái Bắc Tông, chủ trương hướng con người tới sự tự độ tự tha, không chỉ là giác ngộ, giải thoát cho chính bản thân mình mà còn có thể giác ngộ, giải thoát cho tất cả chúng sinh

Chùa được xây dựng trên một diện tích rộng lớn, gồm có tam quan, chính điện, gác chuông và các họa tiết rồng phượng trang trí. Chùa thờ các vị an thần và các tướng thời Trần có đóng góp lớn trong công cuộc dựng nước và giữ nước. Chùa còn là nơi tổ chức các lễ hội tâm linh hàng năm, thu hút đông đảo tăng ni, phật tử và du khách trong và ngoài nước.

Thời kỳ hiện đại

Chùa Long Tiên đã trải qua nhiều biến cố lịch sử của đất nước. Chùa đã từng bị thiêu rụi trong cuộc chiến tranh Việt Nam, nhưng sau đó đã được tu sửa lại. Chùa cũng đã được công nhận là di tích lịch sử quốc gia vào năm 1998.

Ngày nay, chùa Long Tiên vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính và linh thiêng của mình. Chùa vẫn là một trong những ngôi chùa lớn nhất và nổi tiếng nhất ở Hạ Long, Quảng Ninh. Chùa vẫn là nơi tổ chức các lễ hội tâm linh hàng năm, như lễ hội rước kiệu vào ngày 24/3 Âm Lịch. Chùa cũng là một điểm du lịch hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước, khi muốn tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và tôn giáo của người dân Quảng Ninh

Kiến trúc và điêu khắc nổi bật của chùa Long Tiên

Điểm độc đáo nhất của chùa Long Tiên là các đường nét kiến trúc và điêu khắc, tham quan chùa du khách có thể dễ dàng nhận thấy các họa tiết hoa văn rồng bay phượng múa, hoa lá cách điệu. Chùa xây theo kiểu chữ nhị (=) gồm ba gian tiền đường và ba gian hậu cung theo kiểu chồng diêm hai tầng tám mái có các đầu đao vút lên mềm mại. Hệ thống vì kèo cột gỗ kiểu giá chiêng chồng rường tứ hàng chân. Phía trước tiền đường đắp nổi bức tranh diễn tả việc thầy trò Đường Tăng đi Tây Trúc lấy kinh. Mái lợp ngói âm dương. Đặc biệt, các họa tiết hoa văn trong chùa thể hiện rõ đặc trưng phong cách nghệ thuật thời Nguyễn.

Lễ hội tại chùa Long tiên

• Lễ hội chùa Long Tiên được tổ chức vào ngày 24/3 Âm Lịch hàng năm. Lễ hội là dịp để các tăng ni, phật tử và du khách dâng hương, cầu an, cầu phúc và chiêm ngưỡng màn rước kiệu hoành tráng.
• Lễ hội chùa Long Tiên thường tổ chức rước kiệu qua đền Đức Ông (đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn là con cả Trần Hưng Đạo) đến đền thờ An Dương Vương ở Vụng Đâng qua Loong Toòng rồi quay lại chùa. Các cụ già vẫn thường kể lại các cuộc thi kiệu của nhiều đám rước, nhiều kiệu chạy nhanh đã bay qua các con ngòi như trong chuyện cổ tích…

Các lưu ý khi đến chùa

Về trang phục

• Khi đến chùa, bạn nên ăn mặc gọn gàng, sạch sẽ, kín đáo và trang nhã.
• Bạn nên tránh mặc váy ngắn, quần cộc, áo hở hang, áo hai dây, áo trễ vai… để không phạm vào bất kính với Phật đường.
• Bạn nên mặc màu sắc nhã nhặn, không quá rực rỡ hay tối tăm.

Về cách xưng hô

• Khi gặp các nhà sư trong chùa, bạn nên xưng hô bằng “thầy” hoặc “ni” tùy theo giới tính của họ.
• Bạn nên cúi đầu và chào bằng hai tay gập ngang ngực.
• Bạn nên nói chuyện nhỏ nhẹ, lịch sự và tôn trọng.

Về cách lễ Phật

• Khi vào chùa, bạn nên đi vào cửa Giả quan (bên phải) và đi ra bằng cửa Không quan (bên trái). Cửa Trung quan chỉ dành cho Thiên tử, bậc cao tăng, bậc khoa bảng.
• Khi vào Phật đường, bạn nên cởi giày dép hoặc đi chân đất để thể hiện sự kính trọng.
• Khi thắp hương, bạn nên thắp 3 hoặc 5 cây hương và không để hương bị tắt trong khi đang sử dụng. Bạn nên thắp hương ở đỉnh đặt bên ngoài sân chùa và hạn chế thắp hương trong chùa.
• Khi khấn vái, bạn nên quỳ hoặc đứng chếch sang bên trái hoặc bên phải để lễ và tránh đứng thẳng trước bàn thờ. Bạn nên lễ bái chư Phật, Thánh từ giữa trước, sau đó theo hướng từ phải sang trái.
• Khi cầu nguyện, bạn nên xin được Phật che chở, bảo vệ và không xin những điều vô lý hay ích kỷ. Bạn nên cầu nguyện thành tâm và không quá lâu để nhường chỗ cho người khác.

Về cách ứng xử

• Khi ở trong chùa, bạn nên giữ trật tự, tôn nghiêm và không gây ồn ào.
• Bạn nên tắt điện thoại hoặc để rung trước khi vào chùa, đặc biệt là chuẩn bị thắp nhang, thờ cúng.
• Bạn nên tránh chạy qua chạy lại, nói chuyện, bình phẩm, ngồi hoặc nằm trong Phật đường.
• Bạn nên tránh hắt hơi, sổ mũi, khạc nhổ quanh khu vực Phật điện, Tam bảo.
• Bạn nên tránh chụp ảnh, quay phim tùy tiện trong chùa, đặc biệt là ở những nơi linh thiêng.
• Bạn nên tránh chạm tay vào tượng Phật, các đồ tế khí hoặc lấy những đồ đạc của chùa về nhà làm của riêng.

Nội quy chùa Long Tiên

Theo điều 6 của thông tư số 04/2014 ngày 30/5/2014 liên bộ VHTTDL và bộ Nội Vụ quy định trách nhiệm của tham quan và người tham gia các hoạt động cung bái tín ngưỡng tôn giáo như sau:

• Chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, nội quy – quy định của cơ sở tín ngưỡng, cơ sở tôn giáo, hoạt động nếp sống văn minh khi tham gia các hoạt động của cơ sở.
• Tôn trọng mọi người và đảm bảo sự tôn nghiêm của cơ sở tín ngưỡng, cơ sở tôn giáo. Trang phục lịch sự gọn gàng, phù hợp với thuần phong mỹ tục của cơ sở tôn giáo.
• Giữ gìn vệ sinh, an ninh trật tự, bảo vệ cảnh quan môi trường tại các cơ sở tín ngưỡng.
• Đặt tiền, hiện vật dâng cúng công đức đúng nơi quy định.

Lễ hội chùa Long Tiên là một hoạt động văn hóa tâm linh đặc sắc của người dân Quảng Ninh nói riêng và người Việt nói chung. Lễ hội không chỉ là dịp để thể hiện lòng thành kính với Phật Pháp, với các vị Thánh Tổ mà còn là dịp để giao lưu, học hỏi và giới thiệu những nét đẹp truyền thống của vùng đất Hạ Long. Đến với lễ hội chùa Long Tiên, bạn sẽ được trải nghiệm những giá trị tinh thần và văn hóa độc đáo, cũng như chiêm ngưỡng cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ của núi Bài Thơ và vịnh Hạ Long. Hãy lưu giữ những khoảnh khắc đẹp và ý nghĩa khi tham gia lễ hội chùa Long Tiên và chia sẻ với bạn bè và người thân nhé!