Làng chài Vung Viêng – Nét đẹp của làng chài nổi ở Quảng Ninh

Quảng Ninh được thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều cảnh quan tuyệt đẹp, góp phần tạo nên tên tuổi của Quảng Ninh trên bản đồ du lịch thế giới. Tuy nhiên, bên cạnh những địa danh nổi tiếng và quen thuộc như Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long, Cô tô, còn có rất nhiều điểm đến đẹp và hùng vĩ mà không phải ai cũng biết đến. Một trong số đó là làng chài Vung Viêng, một trong bốn làng chài nổi cổ nhất của tỉnh Quảng Ninh vẫn tồn tại đến ngày nay. Đến với làng chài Vung Viêng, bạn không chỉ bị ấn tượng bởi phong cảnh hùng tráng mà còn bị thu hút bởi sự thân thiện và hiếu khách của người dân nơi đây. Hãy khám phá ngôi làng độc đáo này để thêm một điểm đến tuyệt vời cho chuyến đi sắp tới của bạn ở Quảng Ninh nhé!

Xem thêm: Các làng chài trên Vịnh Hạ Long

Giới thiệu về làng chài Vung Viêng

Làng chài Vung Viêng hay làng chài Vông Viêng, có vị trí thuộc vịnh Bái Tử Long, cách bến cảng Tuần Châu khoảng 20km về hướng Đông – Bắc, tương đương khoàng 2 giờ di chuyển bằng tàu Thủy. Nơi đây được quy hoạch trở thành 1 điểm tham quan trong tuyến tham quan số 4 trên vịnh Hạ Long – tuyến du lịch dành cho tàu nghỉ đêm trên Vịnh. Đây là tuyến tham quan có sức hấp dẫn đặc biệt với du khách nước ngoài, khi vừa có thắng cảnh vừa có những sản phẩm du lịch gắn với cộng đồng ngư dân sống thủy cư lâu đời trên vịnh Hạ Long. Dưới đây là một số hoạt động vui chơi cũng như điểm tham quan chính tại làng chài Vung Viêng

Nơi đây còn khá hoang sơ và ít dân cư sinh sống nên không gian vô cùng yên bình và thoáng đãng. Là một trong 4 làng chài nằm trong di sản Thế Giới, làng chài Vung Viêng từng được coi là một trong những làng chài đẹp nhất thế giới từ cảnh sắc, con người tới các phong tục trên biển. Theo các nhà khảo cổ học, làng chài Vung Viêng xuất hiện từ thế kỷ 19, nơi đây trước kia cũng có bãi đất, bãi cát vì mỗi khi thủy triều rút dưới đáy vịnh vẫn còn những dấu tích của móng nhà được xây bằng đá. Đặc biệt tại đây còn phát hiện được đồ gốm, sành với nhưng hoa văn như gốm Thổ Hà. Có lẽ do Vung Viêng cách thương cảng Vân Đồn không xa, nên các ngư dân đã neo đậu, tập kết tàu bè và giao lưu, buôn bán tại dây.

Trước đây làng chài Vung Viêng là nơi sinh sống của khoảng 300 ngư dân qua nhiều thế hệ, do điều kiện sinh sống khó khăn nên mọi người không có việc làm gì khác ngoài đi biển. Cũng chính vì thế, nhiều ngư dân sáng tạo ra các ngư cụ cấm, hay đổi cá lấy thuốc nổ để săn bắt được nhiều hơn. Nghỉ đơn giản là chỉ cần bắt được nhiều cá thì sẽ có nhiều tiền, ngư dân làng chài cứ mãi luẩn quẩn săn bắt đến tận diệt các loài sinh vật biển quý từ bao đời nay.

Chính vì thế năm 2012, ban quản lý vịnh Hạ Long ra chỉ thị yêu cầu di chuyển cư dân ở các làng nổi vào đất liền, và được cấp đất làm nhà tại khu tái định cư làng chài Hà Phong (khu 8, phường Hà Phong, TP. Hạ Long). Khu phố 8 có 350 hộ dân, khoảng 1.700 nhân khẩu, trong nhưng  năm đầu khi mới thành lập nơi đâ luôn là một trong những khu vực nhạy cảm về an ninh trật tự của phường Hà Phong. Nhất là thời điểm, TP Hạ Long ngăn cấm hoạt động tàu thuyền săn bắt cá trong khu vực vịnh Hạ Long để phát triển du lịch cũng như bảo tồn, gìn giữ nguồn lợi thủy sản, người dân ở đây thường xuyên vi phạm, chống đối.

Nhận thấy, trình độ dân trí thấp do thói quen sinh sống trên biển lâu đời quen với lối mòn đánh bắt, khai thác truyền thống chưa thể thay đổi một sớm, một chiều, Chi cục Thủy sản (Sở NN-PTNT) tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với lãnh đạo phường, tổ trưởng tổ khu phố vào cuộc tuyên truyền, bám sát địa bàn, kịp thời xử lý, đến nay các vi phạm đã giảm hẳn, không còn hiện tượng sử dụng ngư cụ cấm trong khai thác thủy, hải sản. Đối với người trẻ được đào tạo, học hỏi về hình thức nuối trồng thủy hải sản hoặc chuyển đổi sang làm du lịch qua mô hình chèo đò chở du khách tham quan các điểm du lịch trên Vịnh Hạ Long. Còn đối với người lớn tuổi, không có khả năng chuyển đổi nghề thì được tiếp cận các nguồn vốn vay ngân hàng ưu đãi để nâng cấp tàu thuyền đủ khả năng khai thác xa bờ, tránh săn bắt ở những vùng biển không cho phép. 

Các hoạt động trải nghiệm tại làng chài Vung Viêng

Nằm cách bờ 20km trong quần thể đảo vụng hề – vùng được bảo vệ tuyệt đối của vịnh hạ long, cổng làng chài Vung Viêng được tạo dựng bởi thiên nhiên với một vòm đá cao khổng lồ còn được gọi là  Hang Cao – một hang xuyên thủy vô cùng độc đáo ở vịnh Bái Tử Long. Di chuyển thuyền nan tới cổng làng, bạn sẽ thấy một ngôi làng nổi xuất hiện rất bình dị, đơn sơ, xung quanh được bao phủ bởi núi trùng trùng điệp điệp. Bao quanh làng chài là những đảo đá vôi cao vút, như những bức tường thành đứng sát cạnh nhau để bảo vệ ngôi làng bé nhỏ khỏi những cơn sóng biển lớn. Những hòn đảo đá vôi này được hình thành từ hàng nghìn năm trước do sự chuyển động của bề mặt trái đất. Cho đến nay, sóng vẫn cứ mài mòn các hòn đảo ngày đêm để tạo ra những hình dạng độc đáo. Những hòn đảo đá vôi được phủ kín bởi cây cỏ, khiến chúng trông như những viên ngọc lục bảo nổi trên biển. Trên một số hòn đảo, còn có sự tồn tại của các loài động vật đặc hữu như khỉ, diều hâu, các loài chim. Đôi khi, bạn có thể nhìn thấy những con chim như chim ưng, chim hải âu,…bay lượn trên bầu trời xanh.

Đến với Vung Viêng du khách sẽ không chỉ được chiêm ngưỡng khung cảnh non nước của Vịnh Hạ Long. Mà còn được tìm hiểu, trải nghiệm không gian văn hóa của một làng chài vùng đông bắc được bảo tồn và gìn giữ một cách khoa học. Ngư dân tại đây vừa chèo đò vừa là hướng dẫn viên du lịch phục vụ du khách. Vào mùa cao điểm từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau, mỗi ngày làng chài đón hàng trăm khách đến trải nghiệm.

Tại đây du khách có thể di chuyển tham quan khu vực Vung Viêng bằng thuyền nan do những ngư dân làng chài cũ chèo tay hoặc tự mình khám phá bằng kayak. Theo hành trình một chiều, du khách có thể vừa chiêm ngưỡng phong cảnh sơn thủy hữu tình, vừa được khám phá, tìm hiểu về đời sống sinh hoạt, văn hóa, tín ngưỡng của ngư dân làng chài xưa trên vịnh Hạ Long. Hành trình có thể thay đổi linh hoạt tùy theo thời gian và nhu cầu của du khách.

1. Khám phá khu bè nuôi trồng thủy sản

Từ điểm đón khách, thuyền nan đưa du khách vào sâu trong khu vực Vung Viêng, qua những căn nhà bè nhỏ nhắn xếp thành từng dãy dập dìu trên mặt nước. Điểm dừng chân đầu tiên là Khu bè nuôi trồng thủy sản bền vững với mô hình thí điểm nuôi trồng thủy sản, tạo sinh kế cho ngư dân sau khi di dời làng chài lên bờ, kết hợp với du lịch có trách nhiệm trên vịnh Hạ Long. Tại đây du khách sẽ được tìm hiểu về phương thức nuôi và hệ thống bè nuôi trồng thủy sản theo quy chuẩn, quy hoạch, thân thiện với môi trường, tự tay thả thức ăn cho cá và cùng ngắm nhìn đàn cá với các chủng loại, kích cỡ bơi lội trong các lồng bè.

2. Lớp học nổi

Tiếp theo, du khách sẽ tham quan khu lớp học nổi. Khu Bảo tồn Lớp học Làng chài trên Vịnh Hạ Long là bè nổi có kiến trúc nhà gỗ hai phòng học, phao nổi được làm bằng các thùng phi. Trước đây, bè nổi này là nơi dạy học cho trẻ em là con của ngư dân hai làng chài Vung Viêng, Cửa Vạn trên Vịnh Hạ Long.Từ khi thành phố Hạ Long thực hiện di dân làng chài trên vịnh lên bờ sinh sống, các lớp học trên không còn. Bè nổi trở thành Khu Bảo tồn Lớp học Làng chài phục vụ khách tham quan.Tại đây du khách sẽ được tham quan, ngắm nhìn các dụng cụ học tập như bảng phấn, bàn ghế học sinh, sách vở hay những bài báo tường do chính tay các em học sinh làng chài Vung Viêng trước đây tô vẽ vẫn được giữ lại nguyên vẹn.

3. Nhà sinh hoạt cộng đồng

Từ lớp học nổi, du khách sẽ sang nhà sinh hoạt cộng đồng. Đây là nhà bè rộng và đẹp nhất tại làng chài Vung Viêng xưa, với diện tích ước chừng 100 m2 hiện đang trưng bày các sản phẩm lưu niệm đặc trưng của vùng miền (các sản phẩm chế tác từ ngọc trai, vỏ ốc, gỗ, thổ cẩm…) để du khách có thể tham quan, lựa chọn những món đồ ưng ý nhất làm quà lưu niệm cho người thân và bạn bè. 

Nằm ngay sát nhà cộng đồng là nhà trưng bày cùng khu thực nghiệm – nơi tái hiện lại nghề nuôi trồng thủy sản và một góc cuộc sống của ngư dân làng chài Vung Viêng xưa qua những bức tranh, hiện vật trưng bày giới thiệu về ngư cụ, vật dụng sinh hoạt, làm nghề của ngư dân.

4. Khám phá khu nuôi trồng ngọc trai

Điểm dừng chân cuối cùng tại Vung Viêng sẽ là khu nuôi trai ngọc của Công ty cổ phần Ngọc trai Hạ Long. Điều ấn tượng nhất khi đến đây là du khách sẽ được tận mắt chứng kiến quy trình tạo nên một viên ngọc trai lộng lẫy, từ việc nuôi cấy đến lúc thu hoạch và cùng tìm hiểu thông tin về các loại ngọc trai qua lời giới thiệu của thuyết minh viên. Đồ trang sức ngọc trai là một gợi ý không thể bỏ qua nếu du khách đang muốn tìm một món quà tặng lưu niệm ý nghĩa và có giá trị sau chuyến tham quan vịnh Hạ Long.

5. Các hoạt động trải nghiệm khác

Tại đây du khách có thể tham gia một số hoạt động như đánh cá cùng ngư dân trên thuyền buồm truyền thống, chèo thuyền nan, chèo Kayak, đua thuyền Rồng trên vịnh, thưởng thức hải sản tươi sống hay xem chế tác ngọc trai…Từ làng chài Vung Viêng, du khách cũng có thể ghé thăm một số đảo như: Mặt Quỷ, khu Bảy Giếng…hay tắm biển ở các bãi tắm nhỏ ở đảo Vạn Giò hay Ngọc Vừng để cảm nhận hết vẻ đẹp thiên nhiên đã ưu ái ban tặng nơi này.

Những điều cần lưu ý khi tới Làng chài Vung Viêng

Làng chài Vung Viêng là một trong những làng chài nổi cổ kính và đẹp nhất trên Vịnh Bái Tử Long. Đến đây, bạn sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ của các hòn đảo đá vôi, hang động, làng chài và tham gia các hoạt động thú vị như kayak, bơi lội, nuôi ngọc trai… Để có một chuyến đi trọn vẹn và an toàn, bạn nên lưu ý một số điều sau đây:

• Để đến được Làng chài Vung Viêng, bạn phải di chuyển bằng thuyền từ cảng Tuần Châu hoặc từ các điểm dừng khác trên vịnh Bái Tử Long. Sau đó, bạn phải chuyển sang thuyền treo hoặc kayak để lọt qua cổng làng Hang Cao và tiếp tục khoảng 20 phút nữa mới đến được nơi người dân sinh sống. Bạn nên lựa chọn hành trình du lịch phù hợp để có thời gian khám phá làng chài một cách thoải mái và trọn vẹn nhất.
• Khi tham quan Làng chài Vung Viêng, bạn nên tôn trọng cuộc sống và văn hóa của người dân nơi đây. Bạn không nên làm ồn hay xâm phạm sự riêng tư của họ. Bạn cũng nên xin phép trước khi chụp ảnh hoặc quay video.
• Bạn có thể thưởng thức các món ăn hải sản tươi ngon tại Làng chài Vung Viêng. Bạn có thể mua hải sản từ người dân hoặc từ các du thuyền và yêu cầu họ chế biến cho bạn. Bạn cũng có thể tự nuôi ngọc trai và mang về làm quà.
• Nếu bạn muốn trải nghiệm cuộc sống trên biển một cách chân thực nhất, bạn có thể lựa chọn ở lại qua đêm tại Làng chài Vung Viêng. Bạn sẽ được ngủ trong những ngôi nhà nổi của người dân hoặc trong những căn phòng được thiết kế theo phong cách hiện đại trên du thuyền. Bạn sẽ được ngắm cảnh hoàng hôn và bình minh trên vịnh, câu cá, nướng BBQ, lửa trại và giao lưu với người dân địa phương.

Một số điểm du lịch khác gần làng chài Vung Viêng

Ngoài Làng chài Vung Viêng, bạn còn có thể thăm quan nhiều điểm du lịch khác gần đó ở Vịnh Hạ Long. Dưới đây là một số gợi ý cho bạn:

• Hang Sửng Sốt: Đây là một trong những hang động lớn và đẹp nhất Vịnh Hạ Long, nằm trên đảo Bồ Hòn. Bạn phải leo lên một con đường dốc để vào hang, nhưng sẽ bị choáng ngợp bởi cảnh quan bên trong. Hang Sửng Sốt có hai buồng rộng lớn, cao khoảng 30 mét, với nhiều hình thù đá vôi kỳ thú
• Đảo Titop: Đây là một hòn đảo nhỏ nhưng nổi tiếng với bãi tắm cát trắng mịn và nước biển trong xanh. Bạn có thể tắm biển, chơi các môn thể thao dưới nước hoặc leo lên đỉnh núi để ngắm toàn cảnh Vịnh Hạ Long
• Động Thiên Cung: Đây là một hang động rộng và sâu, nằm trên đảo Đầu Gỗ. Hang Thiên Cung có nhiều hệ thốngthạch nhũ và măng đá tuyệt đẹp, tạo nên những hình ảnh sinh động như rồng, phụng, voi… Hang còn có một câu chuyện truyền thuyết về một cặp vương tử và công chúa sống trong hang