Sông Amazon: Hành trình khám phá kỳ quan thiên nhiên

Bạn đã bao giờ mơ ước được đặt chân đến Sông Amazon – con sông dài nhất thế giới và là nơi có hệ sinh thái đa dạng nhất hành tinh? Bạn muốn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp hoang sơ của rừng mưa Amazon, được gặp gỡ những bộ tộc cổ xưa và được thử thách bản thân với những sinh vật kỳ lạ và nguy hiểm? Nếu bạn là một người yêu thích khám phá và phiêu lưu, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về hành trình du lịch Sông Amazon – một trong những địa điểm du lịch sinh thái tuyệt vời nhất thế giới.

Giới thiệu chung về sông Amazon

Sông Amazon là con sông dài nhất và có lưu vực rộng nhất thế giới, nằm ở Nam Mỹ. Sông này bắt nguồn từ Quebrada Apacheta, nằm trên sườn Nevado Quehuisha, thuộc Bộ Arequipa của đất nước Peru. Cao chính xác 5.150 mét so với mực nước biển. Sông này chảy qua 9 quốc gia là Peru, Colombia, Brazil, Bolivia, Ecuador, Venezuela, Guyana, Suriname và Guyana thuộc Pháp. Sông này đổ ra Đại Tây Dương ở cửa sông rộng hơn 300 km.

Sông Amazon có chiều dài khoảng 6.992 km và lưu vực rộng khoảng 7 triệu km vuông, chiếm khoảng 40% diện tích Nam Mỹ. Sông này có lưu lượng nước nhiều nhất thế giới, chiếm khoảng 20% tổng lượng nước ngọt chảy vào đại dương. Sông này có độ sâu trung bình từ 20 đến 100 mét và chiều rộng trung bình từ 1,6 đến 10 km. Trong mùa mưa, chiều rộng của sông có thể tăng lên đến 50 km.

Sông Amazon có hơn 1.100 phụ lưu, trong đó có nhiều phụ lưu lớn như Apurímac, Ene, Tambo, Ucayali, Amazonas, Solimões, Madeira, Napo, Pastaza, Caquetá, Chambira, Tapajós, Nanay và Huallaga. Một số phụ lưu của sông Amazon có thể được coi là các con sông lớn riêng biệt vì chúng có chiều dài và lưu lượng nước lớn. Phụ lưu dài nhất của Amazon là sông Madeira, với chiều dài khoảng 3.380 km.

Sông Amazon là nơi sinh sống của hàng ngàn loài động vật và thực vật khác nhau. Sông Amazon cùng với rừng mưa xung quanh là khu vực sinh thái quan trọng nhất trên Trái Đất. Theo ước tính, có khoảng 40.000 loài thực vật, 2.200 loài cá, 1.300 loài chim, 430 loài bò sát và 380 loài động vật có vú sống trong khu vực này. Một số loài động vật nổi tiếng của sông Amazon là:

• Anaconda: Là loài rắn lớn nhất thế giới theo khối lượng cơ thể. Anaconda thường sinh sống ở các nhánh nhỏ của sông Amazon chứ không phải những khúc sông lớn2. Con mồi của chúng thường là các loài động vật bốn chân như hươu, nai hay thậm chí cả báo đốm.
• Capybara: Là loài gặm nhấm lớn nhất thế giới. Nó phân bố rộng khắp Nam Mỹ, nhưng loài động vật này đặc biệt thích những môi trường ấm áp và ẩm ướt của lưu vực sông Amazon. Capybara tồn tại trên thảm thực vật phong phú của rừng nhiệt đới, bao gồm trái cây, vỏ cây, và các loài thực vật thủy sinh, và đã được biết là tụ tập thành đàn lên đến 100 thành viên.
• Báo đốm: Là loài mèo lớn thứ ba sau sư tử và hổ. Báo đốm đã gặp khó khăn trong thế kỷ trước, vì nạn phá rừng và sự xâm lấn của con người đã hạn chế phạm vi của loài vật này trên khắp Nam Mỹ. Tuy nhiên, việc săn một con báo đốm trong lưu vực sông Amazon rậm rạp khó hơn nhiều so với ở ngoài trời, vì vậy những khu vực rừng nhiệt đới không thể xuyên thủng có thể là hy vọng tốt nhất, cuối cùng của Panthera onca. Là một kẻ săn mồi đỉnh cao, báo đốm không có gì phải sợ đồng loại của nó (tất nhiên là ngoại trừ con người).
• Rái cá khổng lồ: Còn được gọi là “báo đốm nước” hoặc “sói sông”, rái cá khổng lồ là thành viên lớn nhất của họ bọ cánh cứng, và có quan hệ họ hàng gần với chồn. Những con đực có thể dài tới 6 feet và nặng tới 75 pound, và cả hai giới đều được biết đến với bộ lông dày và bóng – được những thợ săn con người thèm muốn đến nỗi chỉ còn lại khoảng 5.000 con rái cá khổng lồ trên toàn bộ lưu vực sông Amazon. Không bình thường đối với loài rái cá (nhưng may mắn cho những kẻ săn trộm), rái cá khổng lồ sống trong các nhóm xã hội mở rộng bao gồm khoảng nửa tá cá thể.
• Thú ăn kiến ​​khổng lồ: Là loài thú ăn kiến ​​lớn nhất trong số 4 loài thuộc chi Myrmecophaga. Thú ăn kiến ​​khổng lồ có chiều dài từ 1,8 đến 2,1 mét (bao gồm cả cái đuôi dài) và nặng từ 33 đến 41 kg. Thú ăn kiến ​​khổng lồ có bộ lông dày màu xám hoặc nâu, có một sọc đen kéo dài từ vai tới hông. Thú ăn kiến ​​khổng lồ không có răng, nhưng có một cái lưỡi dài khoảng 60 cm để liếm các loài côn trùng nhỏ như kiến ​​và mối. Thú ăn kiến ​​khổng lồ sống một mình hoặc theo cặp, và thường hoạt động vào ban ngày.

Các khu vực địa lý đặc biệt có thể tham quan tại khu vực sông Amazon

Rừng mưa Amazon: Rừng mưa Amazon (tiếng Bồ Đào Nha Brasil: Floresta Amazônica hay Amazônia; tiếng Tây Ban Nha: Selva Amazónica hay Amazonía) hay rừng nhiệt đới Amazon, gọi tắt là Rừng Amazon, là một khu rừng lá rộng đất ẩm ở lưu vực Amazon của Nam Mỹ. Khu vực này, được gọi là Amazonia hoặc Lưu vực Amazon bao gồm một diện tích 7 triệu km² (1,7 tỷ mẫu Anh), trong đó rừng mưa chiếm 5,5 triệu km² (1,4 tỷ mẫu Anh). Rừng nhiệt đới Amazon nằm ở Brazil là nơi được biết là kho tài nguyên thiên nhiên vô giá và cung cấp 20% lượng oxy trên thế giới. Nơi sinh sống của hàng trăm loài động vật, thực vật, bò sát, động vật lưỡng cư và động vật có vú, chắc chắn rất thú vị cho những người yêu thích vẻ đẹp tự nhiên khi đến Brazil du lịch . Rừng này bao gồm một khu vực rộng lớn nhiều tài nguyên thiên nhiên, một điểm đến du lịch sinh thái khá tuyệt vời và rất thú vị để tham quan. Khu vực này là quê hương của khoảng 2,5 triệu loài côn trùng, hàng chục nghìn loài thực vật, và khoảng 2.000 lài chim cùng thú. Tới nay, ít nhất khoảng 40.000 loài thực vật, 3.000 loài cá, 1.294 loài chim, 427 loài thú, 428 loài động vật lưỡng cư, và 378 loài bò sát đã được phân loại khoa học trong khu vực này. Khoảng 20% loài chim trên thế giới sống trong các khu rừng mưa của Amazon . Các nhà khoa học đã mô tả khoảng 96.660-128.843 loài động vật không xương sống chỉ tại mỗi Brasil . Sự đa dạng về loài thực vật là cao nhất trên Trái Đất với một số nhà khoa học ước tính rằng một kilômét vuông có thể chứa trên 75.000 kiểu cây gỗ và 150.000 loài thực vật bậc cao . Một kilômét vuông đất rừng mưa Amazon có thể chứa khoảng 90.790 tấn thực vật còn sinh tồn . Sinh khối thực vật trung bình ước đạt 356 ± 47 tấn/ha . Tới nay, ước khoảng 438.000 loài thực vật có tầm quan trọng kinh tế và xã hội đã được ghi nhận trong khu vực với nhiều loài hơn nữa vẫn đang được phát hiện hay lập danh lục . Tại đây, bạn có thể chiêm ngưỡng các tầng rừng khác nhau, từ rừng cây cao nhất cho đến rừng cây thấp nhất, từ rừng cây lá rộng cho đến rừng cây kim lá. Bạn cũng có thể gặp gỡ các bộ tộc bản xứ sống trong rừng và học hỏi về phong tục tập quán của họ.

Các cửa sông: Sông Amazon có cửa sông rộng nhất thế giới, với chiều rộng từ 80 đến 320 km . Cửa sông là nơi gặp gỡ giữa nước ngọt và nước mặn, tạo ra một hiện tượng đặc biệt gọi là sóng lớn (tiếng Bồ Đào Nha: pororoca). Đây là một loại sóng cao và mạnh, có thể đạt đến 4 m và kéo dài hơn 13 km . Sóng lớn xuất hiện khi thủy triều lên cao và đẩy nước biển vào sông, tạo ra một tiếng ầm vang có thể nghe được từ xa. Sóng lớn là một thách thức cho những người chơi lướt sóng, nhưng cũng là một nguy cơ cho những người sống gần bờ sông.

Các hòn đảo: Sông Amazon có nhiều hòn đảo lớn và nhỏ, trong đó có một số hòn đảo nổi tiếng như Bananal, Marajó, Tupinambarana và Anavilhanas . Các hòn đảo này có hệ sinh thái riêng biệt và phong phú, với nhiều loài động vật và thực vật đặc trưng. Bạn có thể khám phá các hòn đảo bằng du thuyền hoặc kayak, hoặc đi bộ trong rừng để tận hưởng thiên nhiên hoang dã.

Ngoài ra sông Amazon là nơi có nhiều loài cá nước ngọt nhất thế giới, với hơn 3.000 loài đã được xác định và nhiều loài chưa được khám phá . Các loài cá trong sông Amazon có kích thước và hình dạng khác nhau, từ những loài cá nhỏ xíu như cá neon cho đến những loài cá khổng lồ như arapaima hay pirarucu. Arapaima là loài cá lớn nhất trong sông Amazon, có thể dài tới 4,5 m và nặng tới 200 kg . Loài cá này có thể sống trong môi trường thiếu oxy bằng cách lấy không khí từ bề mặt nước. Arapaima là loài cá ăn thịt hung dữ, có thể nuốt chửng các loài cá khác hoặc các động vật lưỡng cư. Loài cá này cũng là một món ăn ngon và giàu dinh dưỡng của người dân bản xứ . Ngoài arapaima, sông Amazon còn có nhiều loài cá khác thu hút sự chú ý của du khách, như cá heo sông (màu) hồng (tiếng Bồ Đào Nha: boto), cá piranha (tiếng Bồ Đào Nha: piranha), cá trê (tiếng Bồ Đào Nha: peixe-gato), cá tra (tiếng Bồ Đào Nha: tambaqui) và cá sấu (tiếng Bồ Đào Nha: jacaré). Bạn có thể tham gia các hoạt động như câu cá, bơi lội, quan sát cá heo sông hoặc thưởng thức các món ăn từ cá tươi ngon.

Văn hóa và tin ngường của người dân khu vực sông Amazon

Sông Amazon không chỉ là một dòng sông vĩ đại về mặt tự nhiên, mà còn là nơi ở của nhiều nền văn hóa đa dạng và phong phú. Theo ước tính, có khoảng 400 bộ lạc khác nhau sống trong và xung quanh Sông Amazon, nhiều trong số đó vẫn giữ được ngôn ngữ, tập tục và truyền thống riêng biệt của họ. Một số bộ lạc nổi tiếng như Yanomami, Kayapo, Ticuna, Shipibo, Ashaninka và Matsés. Các bộ lạc này có những cách sống khác nhau, từ những người săn bắn và hái lượm cho đến những người trồng trọt và chăn nuôi. Các bộ lạc này cũng có những kiến thức sâu sắc về thiên nhiên và sinh học của khu vực, cũng như những niềm tin tôn giáo và thần thoại độc đáo. Ngoài ra, Sông Amazon cũng là nơi ở của nhiều người nhập cư từ các quốc gia khác nhau, như Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Pháp, Hà Lan, Anh và các nước Phi Châu. Những người này đã mang theo những ảnh hưởng văn hóa của họ và hòa quyện với người bản địa để tạo ra những nét đặc trưng riêng cho khu vực Amazon. Vì vậy, Sông Amazon là một khu vực giàu sắc màu văn hóa và đa dạng sinh học. Một số văn hóa của người dân khu vực sông Amazon:

• Người Yanomami: Là một trong những bộ lạc cổ xưa và lớn nhất của Sông Amazon, sống chủ yếu ở Venezuela và Brazil. Họ sống trong những ngôi nhà chung gọi là shabono, có thể chứa hàng trăm người. Họ sống bằng cách săn bắn, hái lượm và trồng một số loại cây như chuối, manioc và bắp. Họ có một hệ thống tôn giáo phức tạp dựa trên niềm tin vào các linh hồn và các thế giới song song.
• Người Kayapo: Là một bộ lạc chiến binh và tự trị của Sông Amazon, sống chủ yếu ở Brazil. Họ nổi tiếng vì sự kháng cự của họ chống lại sự xâm lấn của người ngoài vào lãnh thổ của họ. Họ có một nền văn hóa giàu tính biểu tượng và nghệ thuật, thể hiện qua các kiểu tóc, trang sức và body painting. Họ sống bằng cách săn bắn, hái lượm và trồng các loại cây như manioc, bắp và đậu.
• Người Ticuna: Là một trong những bộ lạc lớn nhất của Sông Amazon, sống chủ yếu ở Peru, Colombia và Brazil. Họ có một nền văn hóa phong phú và đa dạng, bao gồm các lễ hội, âm nhạc, vũ điệu và nghệ thuật. Họ nổi tiếng vì các bức tranh và tượng gỗ mô tả các sinh vật thần thoại của họ. Họ sống bằng cách trồng các loại cây như manioc, chuối, khoai lang và sắn.
• Shipibo: Là một bộ lạc có nền văn hóa giàu có ở Peru. Họ sống trong các ngôi làng ven sông Ucayali, một phụ lưu của sông Amazon. Họ nổi tiếng với việc thêu dệt các hoa văn phức tạp trên các vải, gốm sứ và cơ thể, để biểu hiện sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Họ cũng sử dụng một loại chất gây ảo giác gọi là ayahuasca để liên lạc với các thần linh và khám phá thế giới siêu nhiên.
• Ashaninka: Là một bộ lạc sống chủ yếu ở Peru và một phần ở Brazil. Họ là một phần của một nhóm lớn hơn của các dân tộc bản địa sống ở khu vực Amazon, bao gồm cả Yanomami, Kayapo và Guarani. Họ có nền văn hóa phong phú, với ngôn ngữ, truyền thống và niềm tin của họ. Họ sống bằng nông nghiệp, săn bắn và hái lượm. Họ có tín ngưỡng thờ cây và tin rằng mỗi loài cây đều có linh hồn riêng.
• Matsés: Là một bộ lạc sống ở biên giới giữa Peru và Brazil. Họ là một trong những bộ lạc ít tiếp xúc nhất ở Amazon. Họ sống trong các nhà gỗ trên cây và săn bắn bằng cung tên. Họ có nền văn hóa độc đáo, với ngôn ngữ, tập tục và niềm tin của họ. Họ cũng có những kiến thức sâu sắc về y học truyền thống và các loài động vật trong rừng.

Các hoạt động du lịch trải nghiệm tại khu vực sông Amazon

Sông Amazon là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất cho những ai yêu thích khám phá thiên nhiên hoang dã và văn hóa đa dạng của các dân tộc bản địa. Tại đây, bạn có thể trải nghiệm nhiều hoạt động du lịch thú vị và độc đáo, như:

• Đi tàu du lịch 5 sao khám phá sông Amazon: Đây là một cách trải nghiệm tuyệt vời để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của sông Amazon và các khu rừng nhiệt đới xung quanh. Bạn sẽ được ở trên tàu Aqua Nera, một con tàu du lịch tiêu chuẩn năm sao được đóng tại Việt Nam và xuất ngoại sang Peru. Tàu có thiết kế hiện đại và sang trọng, với các phòng ngủ, nhà hàng, quầy bar, hồ bơi và phòng tập thể dục. Bạn cũng sẽ được thưởng thức các món ăn đặc sản của Amazon và tham gia vào các chuyến tham quan, đi bộ trong rừng, câu cá và quan sát động vật hoang dã
• Đi kayak trên sông Amazon: Đây là một hoạt động mạo hiểm và thách thức cho những ai muốn cảm nhận sự hùng vĩ của sông Amazon. Bạn sẽ được đi kayak trên những con sông nhỏ hơn của Amazon, chạy qua các khu vực ngập nước và các hòn đảo. Bạn sẽ có cơ hội gần gũi với thiên nhiên và các loài động vật như cá sấu, khỉ, chim và rắn. Bạn cũng sẽ được ghé thăm các làng bản địa và tìm hiểu về cuộc sống của người dân nơi đây
• Đi cắm trại trong rừng Amazon: Đây là một hoạt động du lịch dành cho những ai muốn trải nghiệm cuộc sống hoang dã trong rừng Amazon. Bạn sẽ được đi bộ trong rừng, ngắm cảnh hoàng hôn và bình minh, nghe tiếng kêu của các loài động vật ban đêm và ban ngày. Bạn sẽ được ở trong những chiếc lều giữa rừng, nấu ăn bằng lửa trại và ngủ dưới ánh sao. Bạn cũng sẽ được học cách sinh tồn trong rừng, như tìm kiếm nước uống, thực phẩm và thuốc từ thiên nhiên

Những ẩm thực đặc biệt tại khu vực sông Amazon

Sông Amazon không chỉ có cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn có nền ẩm thực phong phú và đa dạng. Bạn có thể thưởng thức những món ăn ngon và bổ dưỡng từ các nguyên liệu địa phương như:

Cá trê trắng (tiếng Bồ Đào Nha: Pirarucu): Đây là một loài cá lớn nhất của sông Amazon, có thể nặng tới 200 kg và dài tới 3 mét. Thịt cá trê trắng có màu trắng, dai và ngọt, có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như nướng, hấp, chiên hoặc kho. Một món ăn nổi tiếng làm từ cá trê trắng là Tacacá, một loại súp cay nóng gồm nước dùng từ lá tucupi, lá jambu, tôm khô và bột manioc.

Bánh queijo do Marajó (tiếng Bồ Đào Nha: Queijo do Marajó): Đây là một loại phô mai được làm từ sữa bò nước hoặc sữa cừu nước, có nguồn gốc từ đảo Marajó. Phô mai này có hình dạng tròn, màu trắng ngà, vị chua nhẹ và mềm như sữa chua. Bánh queijo do Marajó thường được ăn kèm với bánh mì hoặc bánh gạo

Trái cây Amazon: Sông Amazon có rất nhiều loại trái cây đặc biệt và bổ dưỡng, như:

• Camu camu: Một loài quả có hàm lượng vitamin C cao gấp 30 lần cam. Camu camu còn chứa nhiều chất chống oxy hóa, axit amin, phytonutrient và axit béo. Camu camu có vị chua và thường được xay thành nước ép hoặc bột.
• Açaí: Một loài quả có hạt nhỏ màu tím đen, được coi là siêu thực phẩm vì giàu chất chống oxy hóa, chất xơ và chất béo tốt cho tim. Açaí thường được xay thành sinh tố hoặc súp và ăn kèm với granola hoặc chuối.
• Cupuaçu: Một loài quả thuộc họ cacao, có vỏ nâu và ruột trắng, có vị chua ngọt và thơm. Cupuaçu được dùng để làm kem, sô-cô-la hoặc nước ép. Cupuaçu cũng có nhiều chất chống oxy hóa, axit amin, phytonutrient và triglyceride.

Sự kiện sông Amazon trở thành một trong bảy kỳ quan thế giới tự nhiên

Vào năm 2011, sông Amazon đã được công nhận là một trong bảy kỳ quan thế giới tự nhiên sau một cuộc bình chọn trực tuyến do tổ chức phi lợi nhuận New7Wonders Foundation tổ chức. Sông Amazon đã vượt qua hàng trăm địa danh khác để vào danh sách cuối cùng bên cạnh những địa danh nổi tiếng như Vịnh Hạ Long ở Việt Nam, Núi Bàn Chân ở Nam Phi, Rừng Nhiệt đới Amazon ở Nam Mỹ và Thác Iguazu ở Brazil và Argentina. Sông Amazon được bầu chọn là kỳ quan thế giới tự nhiên vì nó có vai trò quan trọng đối với sự sống trên Trái đất. Sông Amazon là con sông dài nhất và có lưu lượng nước lớn nhất thế giới. Sông Amazon cũng có lưu vực rộng nhất và nhiều phụ lưu nhất thế giới. Sông Amazon chứa hơn 20% lượng nước ngọt của thế giới và là nơi sinh sống của hàng ngàn loài động vật và thực vật. Sông Amazon cũng có ảnh hưởng lớn đến khí hậu toàn cầu bằng cách hấp thụ khí carbon và tạo ra oxy. Sông Amazon là biểu tượng của sự phong phú và đa dạng của thiên nhiên và là di sản quý giá của nhân loại.